İçerik;
Koltuk Ayarı Nasıl Olmalı ?
Direksiyon Ayarı Nasıl Olmalı ?
Debriyaj Nedir Nasıl Kullanılır ?
Fren ve Gaz Nasıl Kullanılır ?
Vites Nedir Nasıl Kullanılır ?

KOLTUK AYARI
Aracınızı kullanmaya başlamadan önce yapmanız gereken önemli ayarlardan biridir koltuk ayarı, peki nasıl olmalı ?
Arabanızda ilk oturduğunuzda ne kadar rahat ederseniz yolculuk kaliteniz ve arabaya hakimiyetiniz o derece yükselir.
Boyunuz kilonuz ve fiziksel yapınıza en uygun ayarı nasıl yapacaksınız bir bakalım .
Koltuğa oturun ve sol ayağınızla en soldaki pedala (DEBRİYAJ) sonuna kadar basın. Debriyaj size bir direnç gösterecektir.
1. Öne ve Arkaya Hareket mekanizması ile debriyajın size gösterdiği itme direncini rahatça kontrol edebileceğiniz kadar koltuğu öne veya arkaya hareket ettirin.
2. Koltuk yükseklik ayarı mekanizması ile oturduğunuz koltuk bölümünü aşağıya veya yukarıya hareket ettirerek boyunuza göre alçaltabilir veya yükselte bilirsiniz.
Yeni nesil araçların çoğunda bu ayar standart olarak sürücüye sunulmuştur. Bakış açınızı önemli derecede etkileyen bu işlemi muhakkak yapmanızı tavsiye ediyorum.
Birkaç öğrencimde koltuğun yüksekliği yetmediği için 5 cm'lik minder ile takviyede bulunmuşlar ve sürüşlerinin olumlu yönde etkilendiklerini söylemişlerdi boyu kısa olanlar için tavsiye ederim.
3. Sırt ayarı bölümü nasıl olmalı.
Sırt ayarı kollar dirseklerden hafif kırık şekilde direksiyonu rahatça kavramanızı sağlayacak şekilde olmalıdır.
Dirseklerin ve dizlerin hafif kırık şekilde oluşu sürüş kalitenizi artırmasının yanı sıra olası bir şiddetli kaza durumunda manevra kabiliyetiniz arttırır. Kol ve bacaklarda oluşa bilecek kırık oranını en düşük seviyeye indirir.
DOĞRU OTURUŞ ŞEKİLLERİ
HATALI OTURUŞ ŞEKİLLERİ
Hatalı oturuş direksiyon başında daha çabuk yorulmanıza, araç hava yastıklarının sizi korumaktan ziyade açıldığında size zarar verebilecek pozisyona düşmenize sebep olur.
DİREKSİYON AYARI
Koltuk ayarı ile beraber aslında direksiyon ayarınızın %80'ini tamamlamış olursunuz boyunuzla orantılı olarak yeni nesil araçların çoğunda aracın direksiyonunu aşağı yukarı ileri ve geriye doğru ayarlama imkanı verilmektedir.
Şayet aracınız bu imkanı size sunuyorsa kullanmanızı tavsiye ederim.
DEBRİYAJ NEDİR ?
Basit bir şekilde anlatmak gerekirse Motordaki gücü tekerleklere aktarmak için kullandığınız en önemli unsurdur.
Debriyajı Sol ayağınızı kullanarak yönetirsiniz.
Debriyaj Nasıl Çalışır ?
2 adet tepsi hayal etmenizi istiyorum, bu tepsilerden biri motor diğeri Şanzıman olsun. Motor ve Şanzıman aracınız viteste iken birbirine sıkıca yapışık vaziyettedir.
Debriyaja bastığınızda olan işlem şu Şanzıman motordan ayrılarak uzaklaşır, siz marşa bastığınızda motor dönmeye başlar,
Aracınızın genel ağırlığı 1 ton diyelim bu 1 ton ağırlığı motora orantılı yükleyebilmeniz için debriyajı kullanırsınız.
Ayağınızı debriyajdan yavaş, yavaş çekmeye başladığınızda şanzıman motordaki tepsiye yaklaşır ve birbirine temas etmeye başlar buna KAVRAMA NOKTASI denir.
Kavrama noktası aracın hafif titremesi ile ve motorun sesinin hafif değişikliği ile size ben yükü almaya hazırım mesajı verir.
Artık ayağınızı debriyajdan çektiğiniz her an motora parça parça taşıya bildiği kadar 100 - 200 - 300 - 600 - 800 ve 1000kg yükü aktardığınızda aracınız harekete geçmiş olur.
Kontrolsüz güç güç değildir derler ya işte debriyajı bu noktada ne kadar kontrollü kaldırırsanız o derece GÜCÜ kontrol etmiş olursunuz.
(HOCAM gaza basmamız icap etmiyor mu? diyenlerinizi duyar gibiyim ilerleyen zamanlarda gaza basmama sebebini sürüş dersinde detaylı anlatacağım :)
Yarım Debriyaj Nedir?
Trafik takibinde, Park manevralarında, Yokuş kalkış yaparken v.b. arabayı yavaş hareket ettirmeniz gereken yerlerde debriyajın kavrama noktasına yakın çok az ayağınızı debriyajdan kaldırarak yapılan işlemdir.
Debriyaj nasıl kullanılır.
Debriyajdan ayağınızı yavaş yavaş tamamen çektiğinizde motordaki gücü tekerleklere tam vermiş olursunuz ve aracınız sürekli harekete geçiş yapar.
Arabayı durdurmak istediğinizde sonuna kadar önce debriyaja basmak zorundasınız.
Vites geçişlerinde sonuna kadar debriyaja basmak zorundasınız.
Debriyaja sonuna kadar bastığınızda gücü tamamen kesmiş olursunuz, motor tamamen kendi halinde çalışmaya devam eder STOP etmesini engellemiş olursunuz.
Diyelim ki vites değiştireceksiniz. Debriyaja basmazsanız değiştiremezsiniz, vitesi çektiğinizde zorlanarak geliyorsa debriyaja ya hiç basmadınız yada yarısına kadar bastınız demektir. Hadi vitesi çektiniz vites çıktı fakat istediğiniz vitese takamıyorsunuz girmiyor, biraz zorladınız diyelim fark etmeme şansınız yok muhteşem dişli sürtme sesi gelir ki sebebi debriyaja sonuna kadar basmadığınız içindir.
Anlaşıldığı üzere Vites ve debriyaj ilişkisi olmazsa olmaz peki vites nedir.?
Vites Nedir ? Nasıl Kullanılır ?
Vites dişlilerden oluşan aracın ileri, geri hareket ve hızını sağlayan sistemdir. Otomatik ve manuel vites olarak ikiye ayrılır.

Manuel vites kolu hangi vitesten çıkarsa çıksın merkezine odaklanacak şekilde direnç gösterir.
Vites merkezi 3. ve 4. vitesin tam ortasına gelecek şekilde konumlanır.
Bir harita gibi düşünürseniz ve aracınızı kullanırken vitese bakmamanın gerektiğini göz önünde bulundurursak araç ile hareket halindeyken vitesin nerede olduğunu heyecanla unutursanız hedefiniz boş vitesi bulmak olsun.
Boş vitesi bulduğunuzu nasıl anlarsınız ?
Boş vitesi ana yol, vitesi de ara sokak gibi düşünün birinden diğerine geçiş yapabilmeniz için muhakkak ana yola çıkmanız gerekir. Ara sokaklar dardır eğer aracınız viteste ise sağa sola fazla hareket etmeyecektir fakat boşta ise sağa ve sola fazlasıyla rahat ve gevşek hareket edecektir.
Sağa, sola fazla hareket ediyorsa güç uygulamayı bırakın ve vitesin merkeze yani 3. ve 4. vitesin boşluğuna geldiğini hissettiğiniz an artık yeniden vites kolunu istediğiniz vitese yönlendirebilirsiniz.
1. Vites;
Araca ilk hareketi verdiğiniz EN GÜÇLÜ vitestir. Kalkış için kullanıla bildiği gibi tehlikeli inişlerde de kullanılması gereken vitestir.
İlk kalkış esnasında kullanılır.
Manevra alanlarında kullanılır.
Yavaş gitmeniz gereken alanlarda kullanılır.
Yokuş yukarı çıkışlarda kullanılır.
Tehlikeli inişlerde kullanılır.
Boşta sağa ve sola hareket eden vites kolunu hafifçe sola doğru çekin ve ileri itin. Bu işlemi yaparken aşırı güç vermeyin.
Dikkat edilmesi gerekenler !!!
İkinci veya üçüncü vites hızına çıkmış olan araç (Örnek 20 km hız ve üzeri gibi) 1. Vitese atılmamalıdır.
Birinci vitese atılması gereken bir durumda muhakkak aracın 20 km hızın altına fren kullanılarak yavaşlatıldıktan sonra 1. vitese geçiş yapılmalıdır.
Debriyaja bastınız yavaşlatarak 1. vitese aldınız debriyajdan ayağınızı yavaşça çekmek zorundasınız.
Soru: Hocam ayağımı yavaş çekmezsem ne olur.
Cevap: Debriyaja bastınız aracı yavaşlatmadan 1. vitese aldınız ve ayağınızı hızlıca debriyajdan çektiğiniz anda olacak olanlar;
1. vites en küçük dişli yapısına sahip 1 tonluk bir aracı hareket ettirmeye gücü yettiği gibi bu 1 ton ağırlığı durdurma gücüne de sahiptir.
Ayağınızı yavaşça debriyajdan çekmeye başladığınızda 1 Tonluk aracı 200 - 400 - 600 - 800 - 900 ve 1 Ton yükü motora orantılı aktarmış olursunuz, Yani motordaki gücü aracı harekete geçirmek için kullandığınız gibi aynı motorun gücünü DURDURMAK İÇİN KULLANMIŞ olursunuz.
Ayağınızı hızlıca debriyajdan çektiğiniz anda 1 ton ağırlığa motorun gücü ile DUR komutu verdiğiniz için aracın ANİ FREN TEPKİSİ VERMESİNE SEBEP OLURSUNUZ. (Ani fren nedir? konusunda anlatacağım!!!)
2. Vites ;
1. vites ile hareket ettirmiş olduğunuz aracın hızını gaza basarak arttırdığınızda, motor kısa zamanda 2000 / 3000 devir aralığına çıkacağı için vites yükseltmeniz gerekecek.
Artık aracınız hareket halinde olduğu için yere 1 ton değil de 500kg gibi bir yük uyguluyor diyelim, 2. vites geçişi nasıl ve ne zaman yapmanız gerekiyor ?
Altın kural arabayı hissederek kullanın, size verdiği tepkileri algılamaya çalışın. Biz ne kadar yazarsak yazalım ne kadar anlatırsak anlatalım tecrübe etmediğiniz takdir de yeteri öz güveni yakalayamazsınız. Teorik olarak bilmeniz önemli fakat pratiğe geçiş yaparken önce heyecanınızı kontrol edin.
Motorun sesini dinleyin;
Bir nota gibi motorun yavaş giderken, gaz verdiğinizde, ayağınızı gaz pedalından çektiğinizde, biraz fazla gaz verdiğinizdeki sesini iyi dinleyin ve araçla irtibat kurun.
Motorun güçlü ses verdiğini algıladığınız da;
- Debriyaja sonuna kadar basın (Eğer yokuş aşağı gidiyorsanız araba hafif hızlana bilir bu sizi ürkütmesin.)
- Sakin ve hissederek sağ elinizi vitese atın ve 1. vitesin tam karşısı yön olarak aşağıya doğru hafif sola güç uygulayarak çekin ve 2. vitese oturtun fakat bunu hissederek yapmanız çok önemli
- Ayağınızı debriyajdan yavaşça çekin fakat bu işlemi yaparken 1. viteste ki kadar yavaş çekmenize gerek yok biraz daha hızlı yapın. Ne bir anda bırakın nede çok yavaş çekin.
- Motorun arabanın yükünü aldığını hissettiğinizde debriyajı tamamen bırakın ve hafif gaz vererek yolunuza devam edin.
3. - 4. - 5. ve 6. Vitesler;
Artık aracınızın hız kazandığı ve sürüşle alakalı olan en az yakıt tüketimi ile en ideal hızlara ulaşabileceğiniz viteslerdir.
3.Vitese geçiş
Motorun güçlü ses verdiğini algıladığınız da;
- Debriyaja sonuna kadar basın (yokuş aşağı gidiyorsanız aracınız seri hareket ettiği için arabanın hızlandığını daha yavaş algılarsınız.)
- Sakin ve hissederek sağ elinizi vitese atın ve vitesi hafifçe ileri itin boş vitese geçiş yapan vites kolunu serbest bırakın güç uygulamayın vites kolu otomatik olarak merkeze oturacağı için 3. vitesin tam karşısında sabitlenmiş olur, vites kolunu sağa sola çekmeden hafifçe ileri itin ve 3. vitese geçiş yaptınız.
- Ayağınızı debriyajdan yavaşça çekin, debriyajı ne bir anda bırakın nede çok yavaş çekin.
- Motorun arabanın yükünü aldığını hissettiğinizde debriyajı tamamen bırakın ve hafif gaz vererek yolunuza devam edin.
4 - 5 - 6. vitesler için sistem hep aynı tek fark 5. ve 6. viteslere geçişte vites kolunu boşa aldığınızda sağ tarafa hafif güç uygulayarak geçiş yapın.
Vitesi yükselterek hızı arttırdığınız gibi vitesi sırası ile küçülterek arabanızı yavaşlatın 5-4-3-2 şeklinde olsun 5. vites hızında giderken bir anda 3. vitese geçiş yapmayın.
Fren ve Gaz Pedalı Kullanımı:
Fren ve gaz pedalında Sağ ayak kullanılır.
- Sağ ayağınızın parmak uç kısımlarını fren pedalına yerleştirin. (resimde görüldüğü şekilde)
- Ayak topuğunuzu fren pedalına düz gelecek şekilde yere sabitleyin.
- Gaz pedalına basmak için sadece ayağınızın uç kısmını kaldırın ve gaz pedalına kontrollü ve yavaşça basın.
- Yapacağınız 1. Kritik hata topuğunuzu sabitlemeden gaza veya frene ayağınızı kaldırarak basmak olacaktır.
- Yapacağınız 2. Kritik hata araç hareket halindeyken ayağınızı dinlendirmek için tamamen pedallardan çekip döşemeye basmaktır.
Her 2 hatada da ani bir olay yaşadığınızda ya fren yerine gaza sonuna kadar basar kazanın şiddetini arttırırsınız yada sağ ayağınızla freni bulana kadar İŞ İŞTEN GEÇMİŞ olur.
Ana haber bültenlerinde;
Aracın kontrolünü kaybetti markete girdi.
Gaza bastı 5 aracı biçti gibi haber kaynaklarının büyük bir bölümü bu hatadan kaynaklanır.
Yorumlar
Yorum Gönder